یکی از مهم‌ترین قارچ‌های دارویی و خوراکی، قارچ دم بوقلمون است. نام این قارچ از شکل ظاهری زیبا و رنگارنگ آن و شباهت زیادی که به دم بوقلمون های وحشی دارد، گرفته شده است. با اینکه دم بوقلمون از قارچ های بومی جنگل های آمریکای شمالی است اما به دلیل سازگاری بالایی که دارد، قابلیت رشد در تمام جنگل های گرم و مرطوب را دارد.
این قارچ در تمام مدت سال رشد می کند به همین دلیل با کمبود آن در طول سال مواجه نمی شویم. البته چند سالیست که پرورش این قارچ به صورت مصنوعی و در محیط های گلخانه ای نیز انجام می شود که مسلما کیفیت این قارچ ها نسبت به نوع جنگلی آن بسیار بالاتر است.
این قارچ گوشتی از دسته ی قارچ های پلی پورال است که بر روی سطوح چوبی رشد می کنند و موجب تجزیه ی آن می شوند. بافت این قارچ نیز حالت چوب پنبه ای و سفت دارد. به همین دلیل نمی توان مثل قارچ های معمولی از آن در پخت غذا استفاده کرد. بهترین راه حل استفاده از این قارچ به صورت پودر شده است.
دسته: قارچها
تقسیم بندی: بازیدیومیست
راسته: تاقچه ای
نام علمی: Trametes versicolor
قارچ دم بوقلمون
نام های دیگر:
Coriolus versicolor
Polyporus versicolor
Turkey tail
شکل ظاهری قارچ دم بوقلمون
شناسایی این قارچ به دلیل شکل ظاهری خاصی که دارد بسیار ساده است. قارچ دم بوقلمون فاقد ساقه است و کلاهک قارچ به شکل مقعر است و مانند فنجانی است که در تنه درخت فرو رفته باشد. عرض این کلاهک مخروطی شکل در قارچ بالغ حدود ۴ سانتی‌متر است.
قسمت بالای کلاهک قارچ دارای نوارهای رنگی متحدالمرکز است که به رنگ‌های مختلف زرد، قرمزریال سبز، آبی، قهوه ای، سفید و بنفش دیده می‌شوند. البته رنگ غالب در این رنگین کمان رنگ قهوه‌ای و سفید است. حلقه‌های تیره‌ی روی قارچ معمولا با موهای پرز مانند و ریزی پوشانده شده‌اند که با چشم قابل دیدن است.
بافت پوسته‌ی این قارچ در عین ظرافت، سخت و چرمی شکل است. بخش زیرین این قارچ بر خلاف سایر قارچ‌های چتری به جای شیارهای باریک، دارای منافذ ریزی است که با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند. اسپورهای قارچ که وسیله‌ی تولید مثل آن هستند از طریق این منافذ پراکنده می‌شوند.
پرورش قارچ دم بوقلمون
قارچ دم بوقلمون از دسته قارچ های ساپروتروفیک(saprotrophic ) است به این معنی که از تنه ی درختان و چوب های مرده جنگل استفاده کرده، آنها را تجزیه می کند و به عنوان ماده مغذی برای رشد استفاده می کند و به این ترتیب به پاکسازی جنگل هم کمک می کند.
چرخه زندگی این قارچ مانند هم دسته هایش، از زمانی آغاز می شود که اسپورها آزاد می شوند و به وسیله ی باد در جنگل پخش می شوند. می توان امیدوار بود که بیشتر آنها در مکان مناسبی فرود می آیند و شروع به جوانه زنی می کنند. این قارچ به طور واضح در جنگل های مرطوب، سایه دار و معتدل آسیا و آمریکای شمالی و اروپا به وفور دیده می شود.
مهم ترین ترکیبات و خواص قارچ دم بوقلمون
سرشار از آنتی اکسیدان‌ها
دم بوقلمون حاوی طیف گسترده‌ای از آنتی‌اکسیدان‌های فنل و فلاونوئید است که با کاهش التهاب و تحریک ترشح ترکیبات محافظ، به ارتقاء سلامت سیستم ایمنی بدن می‌پردازند.
تقویت کننده سیستم ایمنی
PSK و PSP پلی‌ساکاروپپتیدهای قدرتمندی هستند که در قارچ دم‌بوقلمون یافت می‌شوند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند.
بهبود عملکرد ایمنی در مبتلایان به سرطان
قارچ دم‌بوقلمون حاوی مؤلفه هایی مانند PSK و CVG است که میتواند رشد برخی از انواع سرطان را سرکوب کند.
کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان
تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که قارچ دم‌بوقلمون باعث افزایش اثربخشی شیمی درمانی و پرتودرمانی در افراد مبتلا به سرطان‌های خاص می‌شود.
بهبود عملکرد روده
قارچ دم‌بوقلمون میتواند با افزایش رشد باکتری‌های مفید ضمن سرکوب گونه‌های مضر، تعادل باکتری روده را تحت تأثیر قرار دهد.
بهبود سریع بیماری های عفونی
قارچ دم بوقلمون میتواند از هرگونه عفونت، از جمله موارد مرتبط با سرماخوردگی یا آنفولانزا جلوگیری کند. این قارچ کمک می‌کند تا سیستم ایمنی بدن شما در برابر میکروب‌هاو باکتری‌ها مقاوم‌تر شود.
کنترل و بهبود بیماری HPV
قارچ دم‌بوقلمون میتواند به بهبود عفونت‌ها، مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) کمک کند. براساس مطالعات انجام شده بیمارانی که در طول درمان قارچ دم بوقلمون و قارچ گانودرما را هم‌زمان مصرف می‌کردند پس از دو ماه درمان، نتایج مثبت نشان دادند.
مبارزه با بیماری ایدز
قارچ دم‌بوقلمون میتواند به معالجه بیماران مبتلا به سارکوم Kaposi (نوعی سرطان پوست در بیماران مبتلا به ایدز) کمک کند. عصاره دم بوقلمون حاوی PSP است که میتواند از تکثیر ویروس HIV جلوگیری کند.
مواد مغذی فراوان
قارچ دم بوقلمون حاوی سلنیوم، ویتامین D و ویتامین‌های گروه B است.
خرید و قیمت قارچ دم بوقلمون
قارچ دم بوقلمون در ایران به صورت پرورشی وجود ندارد، اما می توان نوع جنگلی آن را با کیفیت بالایی تهیه کرد. برای خرید قارچ دم بوقلمون توجه کنید که از جای مطمئن سفارش خود را ثبت کنید. از طرفی اگر حساسیت خاصی به داروهای مختلفدارید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
قارچ دم بوقلمون را به صورت پودر شده تهیه کنید زیرا به دلیل داشتن بافت سخت و چوبی، مصرف آن به این شکل راحت تر خواهد بود. قیمت قارچ دم بوقلمون مرغوب و باکیفیت به ازای هر ۱۰۰ گرم پودر این قارچ، معادل ۸۵هزار تومان است. این قارچ را می توانید پس از خرید با نگهداری در جای خنک و تاریک در حدود ۶ماه نگهداری کنید. دم بوقلمون را هم می توانید به صورت دم نوش و عصاره استفاده کنید و هم آن را داخل آش و سوپ ریخته، نوش جان کنید.